KUSH ĂSHTĂ POETI?
Nga K.P. Traboini
Jeta e vërtetë e poetit fillon atëherë kur zhduket arkeotipi. Poeti është si perla që del prej thellësive të detit për të vezulluar përgjithmonë në rrezet e diellit. Në këtë sens ata e lënë shpirtin e vet të rrezatuar përmes zinxhirit njerëzor me kalim të parendur.
Por, ndodh që edhe të harrohen. Të harrohen jo se nuk kanë vlera, porse, në këtë mishmash idesh, ambicjesh, hallesh të përditshme, këputjesh të lidhjeve mes hallkave të pushtetit dhe artistëve, po ndodh një përçudni që arti e artistët të konsiderohen si një handikap ekonomik dhe social. Disa autorë patën jo vetëm fat tragjik, por u shoqërua me një lënie në harresë e jashtë vëmendjes.
PĂ«r tĂ« mos i lĂ«nĂ« nĂ« harrim, ata me tĂ« cilĂ«t patĂ«m thuajse tĂ« njĂ«jtin fat tĂ« jetonim njĂ« kohĂ« me peshĂ« kolosale mbi shpatulla, por qĂ« tani nuk jetojnĂ« mĂ« fizikisht, vendosĂ«m tĂ« mbledhim nektar e polen prej shpirtit tĂ« tyre e tâi vĂ«mĂ« pranĂ« njeri-tjetrit, ashtu si ndoshta kurrĂ« nĂ« jetĂ« nuk kanĂ« qenĂ«.
I vetmi kriter nĂ« kĂ«tĂ« pĂ«rzgjedhje tĂ« albumit poetik âKujto poetinâ Ă«shtĂ« respekti, dashuria, mirĂ«njohja pĂ«r kolegĂ«t tanĂ« poetĂ« qĂ« shpirtin e tyre e kanĂ« tĂ« derdhur nĂ« vargje, me dĂ«shirĂ«n e mirĂ« pĂ«r tĂ« krijuar njĂ« traditĂ« nĂ« vazhdimĂ«si, sepse mendojmĂ« se poeti duhet ta mbajĂ« poetin edhe nĂ« tĂ« gjallĂ«, edhe nĂ« tĂ« vdekur.
NĂ« kĂ«tĂ« pĂ«rkujtimore paraqiten dyzet autorĂ« qĂ« nuk janĂ« mĂ«, nga tĂ« cilĂ«t tridhjetĂ« nga ShqipĂ«ria, katĂ«r nga Kosova, njĂ« nga Tetova, njĂ« nga ĂamĂ«ria, njĂ« arberĂ«sh nga Kalabria si dhe poetĂ« nga Diaspora.
Katërmbëdhjetë nga poetët e paraqitur nga Shqipëria, thuajse gjysma, kanë qenë të persekutuar dhe të dënuar, nga këta, pesë të ekzekutuar nga diktatura, Lazër Shantoja, Trifon Xhagjika, Genc Leka, Vilson Blloshmi dhe Havzi Nela. Nga të arratisurit pas luftës së dytë botërore, një i dënuar me vdekje në Itali, por i amnistuar, Isuf Luzaj, poet e filozof, që ka dhënë mësime në disa universitete, Argjentinë dhe Amerikë, deri në Harvard dhe ka patur lidhje e komunikim me Borgesin dhe Nerudën, si dhe Arshi Pipa, ish i burgosur i arratisur, profesor në disa nga universitetet më prestigjioze amerikane.
Më i madhi lirik i kohës, Frederik Rreshpja, shtatëmbëdhjetë vjet të jetës së tij i kaloi në mungesë të lirisë. Edhe mbas kësaj, ai vazhdonte të shkruante mrekullisht, madje dhe më magjishëm se më parë. Ai bëri të përmbyset dhe ridimensionohet tërë koncepti dhe shkalla hierarkike e poezisë.
Poeti me fat tragjik Viktor Qurku, i imponuar nga rrethanat, kreu vetvrasje. Por nuk mendojmë se me këtë desh të vriste edhe poezinë brenda vetes. Të vetmen gjë që ky poet tragjik nuk do të donte ta bënte është vetvrasja e poezisë së tij si vetvrasja e trumcakut migjenian.
Sa më shumë shkojnë vitet aq më shumë vjen në rritje figura e Trifon Xhagjikës, në etjen e tij të pashuar për liri e dinjitet, i cili meriton të konsiderohet më i madhi poet disident i deklaruar i kohës së diktaturës, jo vetëm në Shqipëri, por në mbarë Europën. Poeti ynë pa iu dridhur qerpiku u tha atyre që po e dënonin:
- âMĂ« sillni njĂ« top, tĂ« qĂ«lloj sistemin tuaj!â.
Ne, gjithmonë e përftyrojmë Prometeun një atlet trupmadh, por në të vërtetë paska qenë ndryshe. Trifon Xhagjika na mësoi se si mund të ishte një Promete lirie, trupvogël por që krijon me zjarrin e shpirtit.
Kurrë nuk duhet të harrojmë se Poezia e vërtetë gjatë gjithë historisë së njerëzimit ka qenë e mbetet pararoja mbrojtëse e dinjitetit njerëzor.
Ndaj: Kujto Poetin!
Poetin e vërtetë, të pakompromis. Atë që nuk të fsheh asgjë por, të jep në dorë drithërimat e shpirtit dhe rrahjet e zemrës së vet. Atë që thotë vetëm të vërtetën e vet emocionale, pa asnjë mbulesë e artificë e që pas kësaj, ajo bëhet e vërteta jote estetike dhe pjesë e pandarë e botës tënde. Atë gjithherë e ke mik të shpirtit - edhe nëse në mes të gjallëve nuk e gjen.
© Nga libri "Kujto Poetin", Botimi Obelisk 2011
JEHONĂ I BOTIMIT NĂ SHTYP
Nga gazeta "Panorama"
âKujto poetinâ, homazh pĂ«r poetĂ«t e dĂ«nuar âKujto poetinâ, kĂ«shtu
titullohet libri-album, i cili u kushtohet 40 poetëve shqiptarë, të
cilëve diktatura i rezervoi një fat tragjik. Disa u vranë, të tjerë u
mbyllën qelive, të tjerë u dënuan me harresë. Një libër i përgatitur
nga poetët Kolec Traboini dhe Iliriana Sulkuqi në segmentin gjeografik
TiranĂ«-Boston-New York, i cili u prezantua nĂ« AkademinĂ« e Arteve. âNĂ«
këtë përkujtimore paraqiten dyzet autorë që nuk janë më, nga të cilët
30 nga Shqipëria, katër nga Kosova,Azem Shkreli, Din Mehmeti,Rrahman
Dedaj dhe Enver Gjergjeku, një nga Tetova, Murat Isaku, një nga
ĂamĂ«ria, njĂ« arbĂ«resh nga Kalabria, si dhe poetĂ« nga diaspora.
Katërmbëdhjetë nga poetët e paraqitur nga Shqipëria, thuajse gjysma,
kanë qenë të persekutuar dhe të dënuar, nga këta, pesë të ekzekutuar nga
diktatura, Lazër Shantoja, Trifon Xhagjika, Genc Leka, Vilson Blloshmi
dhe Havzi Nela. Nga të arratisurit pas Luftës së Dytë Botërore, një i
dënuar me vdekje në Itali, por i amnistuar, Isuf Luzaj, poet e filozof,
që ka dhënë mësime në disa universitete, Argjentinë dhe Amerikë, deri
në Harvard
dhe ka pasur lidhje e komunikim me Borgesin dhe Nerudën, si dhe Arshi
Pipa, ish i burgosur i arratisur, profesor në disa prej universiteteve
mĂ« prestigjioze amerikaneâ, thotĂ« Traboini. Nuk mungon as Frederik
Rreshpja, që shtatëmbëdhjetë vjet të jetës së tij i kaloi në mungesë të
lirisĂ«, as poeti me fat tragjik, Viktor Qurku, i cili u vetĂ«vra. âSa
më shumë shkojnë vitet, aq më shumë vjen në rritje figura e Trifon
Xhagjikës, në etjen e tij të pashuar për liri e dinjitet, i cili
meriton të konsiderohet më i madhi poet disident i deklaruar i kohës së
diktaturës, jo vetëm në Shqipëri, por në mbarë Europën. Poeti ynë, pa
iu dridhur qerpiku, u tha atyre qĂ« po e dĂ«nonin: âMĂ« sillni njĂ« top, tĂ«
qĂ«lloj sistemin tuaj!â. Sipas autorĂ«ve tĂ« kĂ«tij libri, âKujto poetin
është një homazh për poetin e pakompromis".
âKujto poetinâ, homazh
pĂ«r poetĂ«t e dĂ«nuar âKujto poetinâ, kĂ«shtu titullohet libri-album, i
cili u kushtohet 40 poetëve shqiptarë, të cilëve diktatura i rezervoi
një fat tragjik. Disa u vranë, të tjerë u mbyllën qelive, të tjerë u
dënuan me harresë. Një libër i përgatitur nga poetët Kolec Traboini dhe
Iliriana Sulkuqi në segmentin gjeografik Tiranë-Boston-New York, i cili u
prezantua nĂ« AkademinĂ« e Arteve. âNĂ« kĂ«tĂ« pĂ«rkujtimore paraqiten dyzet
autorë që nuk janë më, nga të cilët 30 nga Shqipëria, katër nga
Kosova,Azem Shkreli, Din Mehmeti,Rrahman Dedaj dhe Enver Gjergjeku, një
nga Tetova, Murat Isaku, njĂ« nga ĂamĂ«ria, njĂ« arbĂ«resh nga Kalabria, si
dhe poetë nga diaspora. Katërmbëdhjetë nga poetët e paraqitur nga
Shqipëria, thuajse gjysma, kanë qenë të persekutuar dhe të dënuar, nga
këta, pesë të ekzekutuar nga diktatura, Lazër Shantoja, Trifon Xhagjika,
Genc Leka, Vilson Blloshmi dhe Havzi Nela. Nga të arratisurit pas
Luftës së Dytë Botërore, një i dënuar me vdekje në Itali, por i
amnistuar, Isuf Luzaj, poet e filozof, që ka dhënë mësime në disa
universitete, Argjentinë dhe Amerikë, deri në Harvard dhe ka pasur
lidhje e komunikim me Borgesin dhe Nerudën, si dhe Arshi Pipa, ish i
burgosur i arratisur, profesor në disa prej universiteteve më
prestigjioze amerikaneâ, thotĂ« Traboini. Nuk mungon as Frederik
Rreshpja, që shtatëmbëdhjetë vjet të jetës së tij i kaloi në mungesë të
lirisĂ«, as poeti me fat tragjik, Viktor Qurku, i cili u vetĂ«vra. âSa mĂ«
shumë shkojnë vitet, aq më shumë vjen në rritje figura e Trifon
Xhagjikës, në etjen e tij të pashuar për liri e dinjitet, i cili meriton
të konsiderohet më i madhi poet disident i deklaruar i kohës së
diktaturës, jo vetëm në Shqipëri, por në mbarë Europën. Poeti ynë, pa iu
dridhur qerpiku, u tha atyre qĂ« po e dĂ«nonin: âMĂ« sillni njĂ« top, tĂ«
qĂ«lloj sistemin tuaj!â. Sipas autorĂ«ve tĂ« kĂ«tij libri, âKujto poetin
është një homazh për poetin e pakompromis".
Mine coins - make money: http://bit.ly/money_crypto
Mine coins - make money: http://bit.ly/money_crypto
âKujto poetinâ, homazh
pĂ«r poetĂ«t e dĂ«nuar âKujto poetinâ, kĂ«shtu titullohet libri-album, i
cili u kushtohet 40 poetëve shqiptarë, të cilëve diktatura i rezervoi
një fat tragjik. Disa u vranë, të tjerë u mbyllën qelive, të tjerë u
dënuan me harresë. Një libër i përgatitur nga poetët Kolec Traboini dhe
Iliriana Sulkuqi në segmentin gjeografik Tiranë-Boston-New York, i cili u
prezantua nĂ« AkademinĂ« e Arteve. âNĂ« kĂ«tĂ« pĂ«rkujtimore paraqiten dyzet
autorë që nuk janë më, nga të cilët 30 nga Shqipëria, katër nga
Kosova,Azem Shkreli, Din Mehmeti,Rrahman Dedaj dhe Enver Gjergjeku, një
nga Tetova, Murat Isaku, njĂ« nga ĂamĂ«ria, njĂ« arbĂ«resh nga Kalabria, si
dhe poetë nga diaspora. Katërmbëdhjetë nga poetët e paraqitur nga
Shqipëria, thuajse gjysma, kanë qenë të persekutuar dhe të dënuar, nga
këta, pesë të ekzekutuar nga diktatura, Lazër Shantoja, Trifon Xhagjika,
Genc Leka, Vilson Blloshmi dhe Havzi Nela. Nga të arratisurit pas
Luftës së Dytë Botërore, një i dënuar me vdekje në Itali, por i
amnistuar, Isuf Luzaj, poet e filozof, që ka dhënë mësime në disa
universitete, Argjentinë dhe Amerikë, deri në Harvard dhe ka pasur
lidhje e komunikim me Borgesin dhe Nerudën, si dhe Arshi Pipa, ish i
burgosur i arratisur, profesor në disa prej universiteteve më
prestigjioze amerikaneâ, thotĂ« Traboini. Nuk mungon as Frederik
Rreshpja, që shtatëmbëdhjetë vjet të jetës së tij i kaloi në mungesë të
lirisĂ«, as poeti me fat tragjik, Viktor Qurku, i cili u vetĂ«vra. âSa mĂ«
shumë shkojnë vitet, aq më shumë vjen në rritje figura e Trifon
Xhagjikës, në etjen e tij të pashuar për liri e dinjitet, i cili meriton
të konsiderohet më i madhi poet disident i deklaruar i kohës së
diktaturës, jo vetëm në Shqipëri, por në mbarë Europën. Poeti ynë, pa iu
dridhur qerpiku, u tha atyre qĂ« po e dĂ«nonin: âMĂ« sillni njĂ« top, tĂ«
qĂ«lloj sistemin tuaj!â. Sipas autorĂ«ve tĂ« kĂ«tij libri, âKujto poetin
është një homazh për poetin e pakompromis".
Mine coins - make money: http://bit.ly/money_crypto
Mine coins - make money: http://bit.ly/money_crypto
âKujto poetinâ, homazh
pĂ«r poetĂ«t e dĂ«nuar âKujto poetinâ, kĂ«shtu titullohet libri-album, i
cili u kushtohet 40 poetëve shqiptarë, të cilëve diktatura i rezervoi
një fat tragjik. Disa u vranë, të tjerë u mbyllën qelive, të tjerë u
dënuan me harresë. Një libër i përgatitur nga poetët Kolec Traboini dhe
Iliriana Sulkuqi në segmentin gjeografik Tiranë-Boston-New York, i cili u
prezantua nĂ« AkademinĂ« e Arteve. âNĂ« kĂ«tĂ« pĂ«rkujtimore paraqiten dyzet
autorë që nuk janë më, nga të cilët 30 nga Shqipëria, katër nga
Kosova,Azem Shkreli, Din Mehmeti,Rrahman Dedaj dhe Enver Gjergjeku, një
nga Tetova, Murat Isaku, njĂ« nga ĂamĂ«ria, njĂ« arbĂ«resh nga Kalabria, si
dhe poetë nga diaspora. Katërmbëdhjetë nga poetët e paraqitur nga
Shqipëria, thuajse gjysma, kanë qenë të persekutuar dhe të dënuar, nga
këta, pesë të ekzekutuar nga diktatura, Lazër Shantoja, Trifon Xhagjika,
Genc Leka, Vilson Blloshmi dhe Havzi Nela. Nga të arratisurit pas
Luftës së Dytë Botërore, një i dënuar me vdekje në Itali, por i
amnistuar, Isuf Luzaj, poet e filozof, që ka dhënë mësime në disa
universitete, Argjentinë dhe Amerikë, deri në Harvard dhe ka pasur
lidhje e komunikim me Borgesin dhe Nerudën, si dhe Arshi Pipa, ish i
burgosur i arratisur, profesor në disa prej universiteteve më
prestigjioze amerikaneâ, thotĂ« Traboini. Nuk mungon as Frederik
Rreshpja, që shtatëmbëdhjetë vjet të jetës së tij i kaloi në mungesë të
lirisĂ«, as poeti me fat tragjik, Viktor Qurku, i cili u vetĂ«vra. âSa mĂ«
shumë shkojnë vitet, aq më shumë vjen në rritje figura e Trifon
Xhagjikës, në etjen e tij të pashuar për liri e dinjitet, i cili meriton
të konsiderohet më i madhi poet disident i deklaruar i kohës së
diktaturës, jo vetëm në Shqipëri, por në mbarë Europën. Poeti ynë, pa iu
dridhur qerpiku, u tha atyre qĂ« po e dĂ«nonin: âMĂ« sillni njĂ« top, tĂ«
qĂ«lloj sistemin tuaj!â. Sipas autorĂ«ve tĂ« kĂ«tij libri, âKujto poetin
është një homazh për poetin e pakompromis".
Mine coins - make money: http://bit.ly/money_crypto
Mine coins - make money: http://bit.ly/money_crypto