TRABOINI VJEN ME DY LIBRA POETIKE 2012

TRABOINI VJEN ME DY LIBRA POETIKE 2012

“Lule pellazgjike” dhe “U dashka të dal natën vonë” si dy degë lumi që rrjedhin e bashkohen në të njëjtin  shtrat. E gjithnjë e më shumë bindemi se Traboini është një lumë poetik që nuk shter as në sasi e as në ndjesinë e thellë poetike.

Dy vëllimet me poezi të Kolec  Traboinit që kanë dalë nga shtypi në nëntor u promovuan në Panairin e 15-të  të Librit “Tirana 2012”. "Lule pellazgjike" dhe "U dashka të dal natën vonë" -  janë vazhdim e thellim i frymës lirike të vëllimit "Itaka grua", libër i suksesshëm që  autori e ka botuar  në vitin 2008.

Në promovimin në sallën e Pallatit të Kongreseve diskutuan autorë të ndryshëm, të cilët vunë në dukje tiparet kryesore të poezisë së Traboinit, ecurisë së saj, ndikimit të poezisë së tij prej autorëve amerikanë sepse është terreni ku ka krijuar pjesën më të madhe të krijimtarisë së tij poetike si emigrant, si dhe vendi që zë krijimtaria e tij në poezinë bashkkohore shqiptare.

U theksua se libri “Lule pellazgjike” mbizotërohet nga një lirizëm i thellë dhe emocional në të cilin poezia erotike fryn që përtej oqeanit drejt brigjeve të Adriatikut ku janë rrënjët e lulet që përbëjnë themelin e lirikave të tij.

Përndryshe vëllimi “U dashka të dal natën vonë” dominohet nga lirika qytetare, shqetësimet e tundimet e poetit si qytetar i këtij vendi ku nuk mund të rrijë indiferent  për çka konstaton në jetën shoqërore. Edhe kur ndodhej larg ai kurrë nuk e ndau veten prej asaj çfarë ndodhte në mënyrë të përditshme në atdhe, e këtë e shpreh jo vetëm poezia, por edhe librat e tij me esé që trajtojnë problematikat e kohës.

Një prej kapitujve të vëllimit “U dashka të dal natën vonë”, me titull “Ode për Shkodrën” poezitë i kushtohen qytetit të lindjes, ato bulëzojnë në vargjet emocionuese të fëmijërisë së nxehtë përvëluese e në poezitë e mallit shkruar përtej oqeanit në mërgim.

Librat shoqërohen me esé meditative “Pellazg i mbetur pa Atdhe” dhe “Poetika e femijërisë në rrugën Badra” shkruar nga vetë  autori mbi jetën si një rrugëtim i gjatë i përhershëm, i pandalshëm e herë-herë i stërmundimshëm, si dhe rrethanat në të cilat lind arti poetik.

Nga vëllimi: “Lule pellazgjike”

TASHME KISHTE ARDHUR 

Nuk ka më asnjë kuptim pritja

as vështrimi i hedhur në fundin e rrugës

as heshtja jonë nuk kish më asnjë kuptim.

Në këtë ardhje ne diç kishim folur

tek pinim ujin e një shisheje

ndërsa gjerbnim kafenë në heshtje.

Kafeja ish e zezë, mendimet po ashtu

mbrëmë kryeqyteti mbytej në savana me shi

ndërsa sot mrekullisht dielli buzëqeshte.

Vështroja siluetën e saj

sytë që kërkonin zogj vjeshte

pa kahje, në nxitim e në ikje...

O zot, sa e frikshme është ikja.

Por unë nuk mendoja se e kisha humbur njeriun

...sepse tashmë ajo kishte ardhur. 

Vjeshtë 2011

LASGUSHIANE 

Kur shpallet një shi i pjerrët, i trishtë, i butë

në qiellin lirik të Poradecit

e shtergët kanë heshtur e më s’këndojnë

ndodh ajo që ndodh në shirat biblikë.

Mbi liqenin e trazuar derdhet një pikë lot

prej syve melankolikë të mjelmave njerëzore

që nga e para Evë tek më e fundit e Botës.

KISHA DASHT ME DEK PER S’DYTI 

...Edhe për së treti kisha dasht me dek

se dora jota ma solli dekën e bardhë

por edhe në vdeksha njëmijë herë

qoftë e njëmijta si vdekja e parë

- kush dreqin po pyet!

Vdekja në dorën tande ish aromë prilli

tan lulet ma sollën polenin te kryet

isha vet që të thashë: tash ma xen frymën

isha vet që të thashë më puth e më mbyt

- kush dreqin po pyet!

Tash, që u tejkrye pjalmimi i jetës

jam krejt i dekun derisa t’ringjallem

për t’ma marr shpirtin, për dek të dytë

i gatshëm jam për rimishërimin

- kush dreqin po pyet! 

9 qershor 2012

MUGETIRAT E MBREMJES 

Si më harrove kështu në ndajnatë

po dal udhëve të Tiranës

të shkoj nga sytë këmbët

se ndoshta diku-diku shoh

imazhin tënd e rrekem pas tij

si fëmijët pas balonave të ëndrrës

feksur si zemra në qiell....

Po tani është natë, natë që nxin

e unë hapësirave shoh

vetëm mugëtirat e mbrëmjes

e aty-këtu ndonjë yll

që më bëhet shok vetmitar

vegimesh sylagështa

në angushtinë e dhembjes.

Sa kohë që veten time e kam humbur,

nuk e di nëse ty do të gjej ndonjëherë.

OH Ç’ME GJETI MUA

ME VJESHTEN TENDE 

Oh, ç’më gjeti mua me vjeshtën tënde

si fustan prej gjethesh më mbuloi

farfuritës flladi gjoksin trandi

zogu i këngës qiellit fluturoi.

Zot, o Zot, ç’më solli vjeshta jote

ëndrrën si një nimfë ta përqafoj

ika, mora pyjet si i marrosur

gjiri i zjarrtë i Diellit më përvëloi...

DO TE ZHVESH 

Do të zhvesh, zemra ime, do të zhvesh

tërë rrobat e trupit do t`i heq

si një Evë dalë prej bible do të jesh.

Dhe pastaj, zemra ime, dhe pastaj

si një engjëll lakuriq në krahë do të mbaj

do të ikim në ca qiej ku s’na arrijnë

tërë akujt e dy poleve do t`i shkrijmë.

Kam një afsh që më përvëlon në dhè të huaj

kur të vij, buzët m`i zgjat, zjarrin ma shuaj

Do të zhvesh zemra ime, do të zhvesh

tërë rrobat e trupit do t`i heq.

E pastaj, zemra ime, dhe pastaj

qiejve do t`i biem skaj më skaj.

VAJZE NGA FISI I SHQIPONJAVE 

Ti je vajzë nga fisi i shqiponjave

më ngre lart në qiell

e më tregon hapësirat.

E pafundme mrekullia e dritës.

Në qiell të bukura janë dhe ëndrrat

atje njeriu ndjehet i madhërishëm, si Zot.

Por trillet e tua janë të pafund...

Pas kësaj, atje lart nisin stuhitë kozmike

pa mëshirë më kthen në pluhur

e më përplas për tokë.

Të paktën më bëj

pluhur drite...

LIQENI NUK B’ZANTE 

Liqeni i Ohrit nuk b’zante

qe tulatur liqeni për ty

dhe priste si të ishe një mjelmë

të t`përkëdhelte në faqe

të t`puthte në sy.

Liqeni nuk b’zante

heshtte e mendonte për ty!

Nga vëllimi “U dashka të dal natën vonë”:

SHQIPERIA 

Jo miqtë e mi, ikja nuk është tragjedia

e hedhjes së trastës në kurriz pesë shekuj

me një shkop për të zbuar qentë, kurrsesi.

Tragjedi është mosdija e ikjes

moskuptimi e harrimi i piknisjes

miklimi që jeta na afron nëpër troje

të largëta e me bukuri të mahnitshme.

Jo miqtë e mi, joshja s’është e fajshme

kemi të drejtë ta jetojmë epshin tonë

për gra e vajza aziatike, për qejfe e pasuri

por lëshimi i vetvetes në pasione të liga

duke harruar vendin tim e vendin tënd

duke harruar se e bukura magjike

është edhe tek lulja mbi shkëmb. 

Jo miqtë e mi, fajin nuk e ka Amerika

anipse më farfuritës Las Vegasi është

Bostoni, Detroiti, New Yorku,

San Françisko a Florida

se sa fshati yt a fshati im në Jug a Veri

sepse edhe këtu gjithçka është ngjizur

me mundime, me lotë, me dashuri. 

Fajin kurrsesi nuk ta ka ikja

trokitja nëpër dyert e botës

ku mësove shijen e bukës me djersë

por vetmashtrimi, harrimi se

Shqipëria e varfër nuk mundi të jepte

më shumë se qumështin e gjirit e dhimbjen

më shumë a më tepër se në sepete kish. 

Prandaj ti u bëre më i pasur e më i ditur

shumë më shumë se ata që s’dinin të iknin

- siç mençurisht ta thotë dhe Kavafis-

pikërisht se të mungonte Shqipëria

dhe dëshira për ta bërë të pasur atë,

pikërisht. 

I humbur do të jesh vetëm atëherë

kur të ikësh - e më të kthehesh prapë,

s’do të dish.

NE RRUGEN E KALASE...

                             Idromeno 

Me bastun, borsalino e pallton e gjatë

nëpër errsinën që përpinte qytetin

dëgjoheshin veç bulkthet e natës

e valët bregut të liqenit. 

Në rrugë ndonjë qen i braktisun

turfullima e ndonjë kali në grazhd

errësinës klithma e ndonjë shpendi

e yjet që shuheshin diku larg. 

Nata e lodhte për vdekje piktorin

prej Diellit merrte frymë e ringjallej

ndaj gjumi s’e zinte deri vonë

nga ankthi i dritës në ardhje! 

Sapo vinte agimi e bota zgjohej

ai flinte me rrezet e Diellit në Maranaj.

Kol Idromeno, daja i Dadës sime Katrinë

siç më thoshte në kujtimet e saj... 

Shkodër 2012

SHIRA LIRIKE 

Ju mbase nuk i ndjeni

ato përditë bien në shpirtin tim

e kur bien, në qiellin tim kuturisen zogj

që çukisin lëvozhgat e reve e u thërrasin

të gjithë atyre që janë në udhë të pambaruar:

- Ikni! Shirat po vijnë!

I vetmi që nuk ikën jam unë - sepse ato shira

bien më shumë brenda se jashtë meje

më sjellin fëmijërinë, ma zhveshin lakuriq

e unë endem liqenit si një ëndërr e zgaqun

në djepin tim prej uji.

Një ninullë zbret nga malet me lumin Kir

- lum me emër të lashtë sa bota:

Nuk ka perandori më të madhe ujnash, se Shkodra!

MORA VETEN ME VETE 

Mora veten me vete e shkova në Shkodër

retë e marsit rëndonin mbi çati

qielli i zymtë e zbraste pikëllimin në shi.

Kisha ardh për një mort

për një përcjellje-pjekje

t’u thosha njerëzve “Kryeshnosh!”

Jeta me jetë e vdekja me vdekje!

Si e mbuluam Ramiz Hekurin në dheun e zi

përtej Stom Golemit, në Shtoj të vjetër

u ktheva tek Nana në shtëpi.

Shtëpi o shtëpi, o dashuri e vjetër!

Nëntëdhjetat i ka mbushur Nana

rri në shtrat e nuk b’zan.

Isha i murrëtyer, i lodhur, krejt i ngrirë

-Gëzuar 8 Marsin!- i thashë me zë të mekur.

- Kukeja unë!- tha Nana. - Ky 8 mars

më gjeti edhe pa një njeri.

Pse po jetoj kaq gjatë veç për të përcjellun?

-Po jo moj Nanë, ka dhe gëzime për njerinë...

Po Nana si nana, nuk dëgjon. Veç flet

herë me të gjallë e herë me të vdekur...

Mora veten me vete e u ktheva në Tiranë

më vunë në mendime fjalët e Nanës.

Mos vallë i ngjas dhe unë asaj

me dënimin të vuaj pikëllimin e përcjelljes?! 

Shkodër, Mars 2012

KARVANAJ 

Karvan me drita- karvan me yje

atje në rrugën Karvanaj

jetonte dikur si nimfë në pyje.

Kujtim i mbushun lotë e vaj

ani pse fshehun në shkurre vitesh

me magji ujnash në sytë e saj.

Flladi i liqenit- Bregu i Ranës

hije të randë lëshon Mali i Hotit

përskaj dy shtetesh, diku anës.

KUJTESA E BRIGJEVE TE DETIT 

Më parë bregdeti kishte pak shtëpi

e një lokal të vogël “Breshka”.

Fare pranë detit, brigjeve të qeta

një rrugë të gjatë me plepa.

Ato janë shumë larg në kohë

veç valëzat ndër kujtime m`i sjellin

Pallatet me ballkone ajrore

nuk është e mundur të smbrapsen

tashmë...

Gjithçka që më fanitet si koha ime e blertë

është nostalgjia e brigjeve të detit.

2012 

Revista "Art & Vine" Nr.1, faqe 46, 2012